Spreuken 12:14 ‘Wie iets goeds zegt, voedt zich met zijn eigen woorden, van wat hij tot stand brengt, profiteert hij zelf.’
Spreuken 24: 26 ‘Wie een eerlijk antwoord geeft, is als iemand die een kus op je lippen drukt.’
Spreuken 12: 25 ‘Kommer maakt een mens neerslachtig, een hartelijk woord beurt hem op’
Spreuken 15: 1 ‘Een vriendelijk woord doet woede bedaren, krenkende woorden wakkeren toorn aan’.
Spreuken 25:11 ‘Het juiste woord op de juiste tijd is als een gouden appel op een zilveren schaal.’
Woorden. Wat betreft het boek Spreuken kunnen we Salomo woord voor woord volgen. Al lijkt het misschien dat Salomo het hoogste woord voert, omdat hij niet naar woorden hoeft te zoeken. En toegegeven hij slikt zijn woorden nu bepaald niet in. Maar toch, het hele boek Spreuken geeft weer hoe Salomo zijn woorden op een gouden weegschaal legt. Onwaarheden spreken dat staat niet in zijn woordenboek. En daar mogen wij ons voordeel mee doen.
Woorden. We hebben liever geen woorden. Waarom zouden we ook? Maar wij bezitten allemaal woorden omdat we hebben geleerd te spreken. Er zijn zoveel verschillende soorten woorden. Er zijn overbodige woorden en broodnodige woorden. Woorden kunnen doden en woorden kunnen leven brengen. Woorden kunnen kwetsen, maar ook helen. Woorden kunnen scheiding brengen, maar ook verzadigen.
Woorden kunnen de gevoelens en gedachten versterken. In de eerste plaats van diegene die de woorden uitspreekt, maar ook van diegene die de woorden ontvangt. Want woorden kunnen datgene bloot leggen wat je innerlijk beroert. Dat kunnen dwaze woorden zijn, maar ook kalmerende woorden. Want woorden dringen, hoe dan ook, door in hart en ziel. Woorden zijn voor ons als voedsel. We hebben ze nodig, om te kunnen leven. De meeste van ons kunnen jaren later zich nog bepaalde woorden herinneren van een vriend, waardoor we opeens tot een nieuw inzicht kwamen. Of woorden uit een boek die je opschrijft omdat de woorden je hart en ziel hebben geraakt. Woorden uit een preek of lied. We hebben woorden nodig die ons bevestigen en waarderen en die ons tot een nieuw inzicht leiden.
Salomo heeft de vele aspecten van de kracht van woorden onderzocht. Wat zijn nu de kenmerken van goede woorden? Ten eerste zijn goede woorden ware woorden. Een eerlijk (ant)woord is als een kus op de lippen (Spr. 24:26) en dat betekent dat liegen ten diepste een gebrek aan liefde is. Liegen is de waarheid verbergen, en jezelf voor de gek houden. Bovendien zal Gods Geest nooit door onoprechte woorden heen werken. En dat voel je van binnen.
Ten tweede zijn goede woorden hartelijke woorden. Het zijn vriendelijke woorden die op het juiste moment zijn doordacht en die opbouwend zijn. Vriendelijk zijn betekent respectvol en sympathiek reageren. Vriendelijke ware woorden zijn krachtige prachtige woorden.
Ten derde zijn goede woorden gepaste woorden. Het juiste woord op de juiste tijd, als een gouden appel op een zilveren schaal (Spr. 25:11). Soms is het wijs om niets te zeggen, want het gaat om toepasselijke woorden waar wijsheid voor nodig is. In de stilte kan alles zonder woorden worden gezegd.
Goede woorden spreken betekent ook dat je iemand bent uit één stuk. Goede woorden geven je karakter en oprechtheid weer. Goede woorden worden gemotiveerd door Jezus. Want Jezus zegt altijd precies wat Hij bedoelt en Hij bedoelt altijd precies wat Hij zegt. Maar wél met goede woorden. Hij kan zichzelf immers niet tegenspreken omdat Jezus de waarheid zelf is. En dat raakt ons hart en ziel:
Want levend en krachtig is het woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden. Hebr. 4: 12
En vanuit dit woord van God mogen wij met goede woorden elkaar te woord staan. En dat is genade.